Η πολιτική οικονομία της καταστροφής


Από την πρώτη πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη –και στη συνέχεια– στο κοινό αίσθημα δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι κάτι δεν λειτουργούσε με την υπόθεση της επάρκειας των εναέριων μέσων πυρόσβεσης και τις επενδύσεις για τη ενίσχυση του μηχανισμού της Πολιτικής Προστασίας.

Η κυβέρνηση επιδόθηκε σ’ ένα μπαράζ συγκριτικών στοιχείων για να δείξει την ετοιμότητα του μηχανισμού. Δεν εξήγησε, όμως, ότι οι χώρες του Βορρά δεν χρειάζονται τους στόλους των εναέριων μέσων πυρόσβεσης και πυροπροστασίας που χρειάζονται οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Σικελία, Ισπανία, Πορτογαλία και χώρες της Βαλκανικής). Στον Νότο, λόγου χάρη, μια μικρή χιονόπτωση δημιουργεί χάος, ενώ στις βόρειες χώρες δεν έχει κάποια επίδραση στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Ομοίως, ο Βορράς και ο Νότος γνωρίζουν καλά τις διαφορές που προκύπτουν στο συνολικό κόστος από τις διαφορετικές επιλογές σχετικά με το σταθερό κόστος διατήρησης ή όχι ισχυρών δυνάμεων εναέριων και επίγειων μέσων δασοπροστασίας και πυρόσβεσης.

Είναι πολύ κοντινό για να ξεχαστεί αυτό που έλεγε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη για την προετοιμασία της αντιπυρικής περιόδου (15 Ιουνίου 2021): «…έχει γίνει μια πρότυπη δουλειά όσον αφορά την αντίληψη και την κατανόηση του προβλήματος για την πυροπροστασία στη χώρα μας. Εχουμε πλέον μια νέα προσέγγιση – με επίκεντρο την πρόληψη, την ετοιμότητα και την προσπάθεια παρέμβασης πριν εκδηλωθεί το κακό. Σκοπός όλων μας είναι, στο μέτρο του δυνατού, η αποτροπή του κινδύνου. Οχι η εκ των υστέρων μεμψιμοιρία για το τι θα μπορούσε να είχε γίνει…». Είχε εξηγήσει για τα οφέλη της «Επιχείρησης Δρυάδες» της Πολιτικής Προστασίας, «για τον προληπτικό καθαρισμό εύφλεκτης ύλης και τη διάνοιξη δασικών δρόμων και διόδων πρόσβασης πυροσβεστικών οχημάτων σε 18 περιοχές της Αττικής με χαρακτηριστικά επικινδυνότητας, όπως είναι το Τατόι, η Ιπποκράτειος Πολιτεία, στη Θεσσαλονίκη το Σέιχ Σου και σε άλλες περιοχές της χώρας…».

Αν εξαιρέσουμε το σωστό δόγμα προστασίας της ανθρώπινης ζωής, δεν υπήρξε καμία πρόληψη. Οι κοινότητες ήταν τελείως απροετοίμαστες και δίχως υποδομές. Το τραγικό είναι ότι η χώρα κάηκε μέσα στον κυβερνητικό αυτοθαυμασμό. Μόνο στην Εύβοια η φωτιά έκαψε πάνω από 500.000 στρέμματα (δεδομένα της δορυφορικής απεικόνισης της Copernicus/Emergency Management Service-Mapping της Ευρωπαϊκής Ενωσης) και πρόκειται για τη μεγαλύτερη καταστροφή όλων των εποχών – μετά την Ηλεία το 2007 που είχε καταστρέψει 448.410 στρέμματα αγροτοδασικής έκτασης. Και πλέον μιλάμε μόνο για αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις προστασίας των οικισμών και των κατοίκων – και όχι για δάσος και τα άλλα που έχουν διαλυθεί.

Ουδέποτε υπήρξα θαυμαστής των οικονομικών υποδειγμάτων. Αφαιρούν πολλές και σημαντικές παραμέτρους της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας. Αλλά ας υποθέσουμε ότι μελετάμε μια χώρα που παράγει δύο μόνον αγαθά: δασοπροστασία και ελεγχόμενη ενημέρωση. Θα διαπιστώσουμε ότι η χώρα της υπόθεσής μας επιλέγει να χρησιμοποιεί τους περιορισμένους πόρους της για να επιτύχει υψηλή ποσότητα ελεγχόμενης –φιλοκυβερνητικής, γιατί περί αυτού πρόκειται– ενημέρωσης. Η χώρα, όμως, αυτή δείχνει διατεθειμένη να θυσιάσει ποσότητες από το αγαθό της δασοπροστασίας. Και το κόστος αυτής της επιλογής είναι δυσανάλογα υψηλό σε σχέση με τα οφέλη που, ενδεχομένως, παρέχει στην κυβέρνηση.

Και μια και μιλάμε για δημόσια αγαθά, μιλάμε για πολιτικές επιλογές. Και οι τελευταίες βλέπουν μόνο το κόστος που είναι άμεσα μετρήσιμο, δίχως όμως να δείχνουν τη δέουσα προσήλωση στο συλλογικό όφελος της πρόληψης και της επιτυχούς διαχείρισης των καταστροφών, το οποίο είναι πιο δύσκολα μετρήσιμο. Ως προς το τελευταίο, η άποψη του ίδιου του πρωθυπουργού ότι «ιδρύματα, ιδιώτες, επιχειρήσεις, σύλλογοι θα μπορούν να αναλάβουν με δικά τους έξοδα τα έργα αποκατάστασης περιοχών και δασών» είναι αφοπλιστική και απολύτως συμβατή με την πολιτική του: δεν υπάρχει κράτος πρόνοιας, δεν υπάρχουν πολιτικοί θεσμοί, υπάρχουν μόνο χορηγοί.

Το κυβερνητικό σχέδιο για την αντιπυρική προστασία ήταν εσφαλμένο ως προς το ότι έδινε –με ευθύνη του υπουργού Χρυσοχοΐδη– το βάρος του στην καταστολή την ώρα της καταστροφής και όχι στην πρόληψη (μόνο στα λόγια) σε ουδέτερο πολιτικό και κοινωνικό χρόνο. Η κλιματική κρίση χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για λανθασμένες πολιτικές επιλογές στον σχεδιασμό του συστήματος πυροπροστασίας. Με τους χρυσαυγίτες στη φυλακή, υποτιμήθηκε η «4η Αυγούστου», οι οπαδοί της οποίας επιδίδονται στο άθλημα των εμπρησμών με διακηρυγμένο σκοπό να πλήξουν και να αποσταθεροποιήσουν την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Υποεκτιμήθηκε η ανθρώπινη εγκληματική αδιαφορία που αναπτύσσεται παράλληλα με την πολιτική ανοησία, τις υποσχέσεις ευκαιριών και τον ενδημικό μαυρογιαλουρισμό μιας κατηγορίας πολιτικών που τάζει για να έχει κομματικά οφέλη, χωρίς να νοιάζεται για τον δημόσιο χώρο και το συλλογικό καλό.

ΠΗΓΗ: www.efsyn.gr

Post a Comment

Νεότερη Παλαιότερη